Görüntüleme (gezinme ile): 6 -- Görüntüleme (arama ile): -- IP: 216.73.216.210 -- Ziyaretçi Sayısı:

Özgün Başlık
Cumhuriyetin İlk Yıllarında Ticari Havayolu Taşımacılığında İmtiyazlı İlk Şirket : Aero Espresso Italiana (1924-1935)

Yazarlar
Ercan Haytoğlu

Dergi Adı
Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi - CTAD

Cilt
Güz 2018, Sayı 28, ss. 75-109

Anahtar Kelimeler
Aero Espresso Italiana ; Savoia Marchetti ; havayolu ; posta ; taşımacılık

Özet
Türkiye’de uçak ile posta taşımacılığı askerler ve sivillere yönelik ilk olarak 1914’te başlamıştır. Askeri amaçlı olarak uçakla posta taşımacılığı I. Dünya Savaşı döneminde daha ziyade Almanlar tarafından yapılmıştır. Mondros Mütarekesi ile bu taşımacılığıişgal kuvvetleri sürdürmüştür. Sivillere yönelik taşımacılık 1914 ve 1922’de gerçekleşen deneyimler ile sınırlı kalmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla Türk hükümetinden imtiyaz koparmak için Alman, İtalyan ve Fransız şirketlerin rekabeti başlamıştır. İlk imtiyazı 1924’te Aero Espresso Italiana şirketi 20 yıllığına almıştır.AeroEspresso şirketi Roma’da 15 Aralık 1923’de kurulmuştur. Şirket, deniz uçaklarıyla Ankara-İstanbul-İzmir ve Brindizi arasında düzenli sefer yaparakposta, koli ve yolcu taşımayı planlamış, ancakİstanbul-Atina-Brindizi hattında düzenli seferler yapabilmiştir. İlk uçuş 1 Ağustos 1926’da üç Savioa Marchetti model deniz uçağı ile gerçekleştirilmiştir. Türk Hükümeti şirketin uçuş alanı ve diğer ihtiyaçlar için Büyükdere kıyısında yaklaşık 20 dönümlük bir arazi tahsis etmiştir. Merkezi Büyükdere’de faaliyet gösteren şirketin uçuşları zaman zaman kesintiye uğramıştır. 1928’de uçuşlara başlayan şirketin imtiyazı 1935’de sona ermiştir. Aero Espresso şirketi 1 Haziran 1934’de İtalyan devlet şirketi SAM tarafından satın alınmıştır. Şirket 31 Ağustos 1935’te İtalyan devlet havayolları “AlaLittoria” ismi altında yeniden organize oluncayakadar kendi ismiyle uçuşlarına devam etmiştir. Şirket son özel uçuşunu Atina-İstanbul arasında yapmıştır.

Başlık (Yabancı Dil)
The First Concessionarycompany in the Commercial Airline Transport in the Early Years of the Republic : Aeroespressoitaliana(1924-1935)

Anahtar Kelimeler (Yabancı Dil)
Aero Espresso Italiana ; Savoia Marchetti ; Airline ; Mail ; Transport

Özet (Yabancı Dil)
Transport by airmailin Turkey started in 1914 for soldiers and civilians for the first time. The transport by airmail for military purposes was rather conducted by Germans during the First World War. With the Armisticeof Mudros, this transportation was maintained by the occupation forces. The transportation intended for civilians was limited tothe experiences that took place in 1914 and 1922.Bythe establishment of the Republic of Turkey, the competition of the German, Italian and French companiesbegan for obtaining a concession from the Turkish Government.The first concession was acquired by Aero Espresso Italiana in 1924 for 20 years.Aero Espresso was founded on December 15, 1923 in Rome. The company planned regular flights between Ankara-Istanbul-Izmir and Brindisi by seaplanes to transportmail, parcels and passengers, but was able to regularly fly on the Istanbul-Athens-Brindisi route. The first flight was made on August 1, 1926 with three Savioa Marchetti model seaplanes.The Turkish Government allocated about 20-acreland along the Büyükdere coast for the company's flight area and other needs. The flights of the companyoperating from the headquartersin Büyükderewere interrupted from time to time. The concession of the company, which started flights in 1928, ended in 1935. Aero Espresso was later acquired by the Italian State company SAM on June 1, 1934. The company continued flights underits own name until August 31, 1935when it was reorganized under the name of Italian State airlines"Ala Littoria". The company made its last private flight between Athens and Istanbul.