|
Görüntüleme (gezinme ile): 1 -- Görüntüleme (arama ile): 2 -- IP: 3.145.156.204 -- Ziyaretçi Sayısı:
Özgün Başlık Aristotelische Kritik Der Platonischen Staatsmodelle (Politik Ii, 2-6) Yazarlar Süleyman Dönmez Dergi Adı Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 2005, Cilt 14, Sayı 1, ss. 201-210 Anahtar Kelimeler Aristoteles ; Platon ; Politheia ; Nomoi ; Devlet ; Yasalar ; Politik Özet Aristoteles'in „Politheia” (Devlet-Politika) başlıklı eserinin ikinci bölümünde (kitabında) o dönemde revaçta olan devlet modellerinin kuramsal yapıları ve anayasaları üzerinde durulmaktadır. Bu kısımda kısa bir girişten sonra doğrudan Platon'un iki büyük diyalogu „Devlet“ tartışmaya açılmaktadır. İlk olarak bir dizi tarihsel probleme dikkat çekildikten sonra „Devletler“ (1261a6-1264b25) ve „Yasalar“ (1264b26-1266a30) üzerinde açıklamalar yapılmakta, daha sonra da Platon'un devlet modeli eleştirilmektedir. Burada önce ayrıntılar, şemasal olarak ortaya konulmakta, ardından da bunların uygulanabilirliği tartışma zeminine çekilmektedir ; ancak bu yapılırken “yasaların” arkasında duran ve devlete hükmeden felsefî düşünce, pek dikkate alınmamakta ve Platon keskin bir dille eleştirilmektedir. Aristoteles'in Platon eleştirisi, Antik Çağın son dönemlerinden itibaren bazı araştırıcı ve Platon yorumcuları tarafından eleştiri sınırlarını fütursuzca zorlayan haksız bir kalem kavgası olduğu iddia edilmektedir. Bu iddia ne derecede gerçeği yansıtmaktadır? Aristoteles'in adı geçen eserdeki Platon'un devlet kuramı eleştirisi, bize öyle geliyor ki, genel olarak objektif görünen ve büyük oranda da yanlış sayılamayacak olan okumalardır. Ancak bu değerlendirmelerdeki dikkat çekici olan husus, Aristoteles'in Platon'un ifadelerindeki felsefî coşku ve heyecanı anlaşılmaz bir tarzda göz ardı etmiş olmasıdır. O, Platon'u yorumlarken değişmeceli karaktere sahip olan kuramları, gerçekçi ve politik bir bakış açısı ile ele almak istemektedir. Bundan dolayı olsa gerek ; o dönemdeki kadınların, çocukların ve mülk sahiplerinin karşılıklı ilişki ve iletişimlerindeki akla ve mantığa ters görünen anlayışların delillendirilip eleştirilmesi, Aristoteles'e pek de zor gelmemektedir. Aristoteles'in, Hocası Platon'a karşı takındığı keskin eleştirel tavır, aslında sadece ‘Politheia 'da karşımıza çıkan istisnaî bir durum değildir. O benzer bir üslupla “Gökyüzü Üzerine” (De Caelo) başlıklı yapıtında da Platon'un Timayos'unun öğretilerini kıyasıya eleştirmektedir. Aristoteles'in Hocası Platon'u niçin böylesine keskin bir dille eleştirdiği, bu güne kadar çözümlenememiş, belki de bundan sonra da tatmin edici bir tarzda çözümlenmesi zor görünen tarihsel ve psikolojik bir problemdir. Başlık (Yabancı Dil) Platon'un Devlet Modeline Aristotels'in Eleştirisi (Devlet Iı, 2-6) |