Görüntüleme (gezinme ile): 22 -- Görüntüleme (arama ile): 7 -- IP: 18.221.165.246 -- Ziyaretçi Sayısı:

Özgün Başlık
Cumhuriyet'in İlk Yıllarında Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı Mirasının "Keşfi"

Yazarlar
Zeki Arıkan

Dergi Adı
ODTÜ Gelişme Dergisi

Cilt
Nisan 2012, Cilt 39, Sayı 1, ss. 27-59

Anahtar Kelimeler
II. Meşrutiyet ; Tarih-i Osmani Encümeni ; Selçuklular ; Anadolu Beylikleri ; Osmanlı İmparatorluğu ; Cumhuriyet Dönemi ; Muhittin (Birgen) ; Kerim Sadi

Özet
Türkiye'de çağdaş anlamda tarih araştırmaları II. Meşrutiyet döneminde başladı. Bu dönemde kurulan Tarih-i Osmani Encümeni tarih araştırmalarına yeni ufuklar açtı. Encümenin amacı kaynaklara dayalı bir Osmanlı tarihi yazmak, Batı'da Osmanlı tarihi üzerine yazılmış eserleri Türkçe'ye kazandırmaktı. Bu alanda verimli çalışmalar yapıldı. Encümenin çıkardığı dergi, bilimsel bir anlayışın ürünü olarak görülmektedir. Kimi Osmanlı kaynaklarının bilimsel yöntemlere uygun olarak basımı ve Türk arşivlerinin düzene konulması da gündeme geldi. II. Meşrutiyet döneminde başta Hammer'in Osmanlı Tarihi olmak üzere çok değerli eserler Türkçe'ye çevrildi. Ancak yapılan bu çeviriler, encümenin çalışmaları içinde yer almıyordu. Cumhuriyet'in ilanı, tarih araştırmalarında bir kopukluk yaratmadı. Ancak ders kitaplarının nasıl yazılacağı önemli bir sorun olarak gündeme geldi. Bu konudaki tartışmalar, liseler için 4 ciltlik Tarih ders kitaplarının yazıldığı 1931 yılına kadar sürdü. Ancak Osmanlı tarihi hangi yöntemle yazılacaktı? O sırada Sovyetler Birliği'nden dönmüş olan Muhittin (Birgen), kuvvetli olarak Tarihsel Materyalizm'in etkisinde bulunuyordu. Osmanlı Tarihini Tarihsel Materyalist yönteme uygun olarak inceledi. Kapıkulu modeline uygun olarak Osmanlı tarihini açıkladı. Ancak onun kullandığı yöntem pek etkili olmadı. Kerim Sadi de Osmanlı devletinin kuruluş dönemini zaman zaman Tarihsel Materyalizm açısından açıklamayı denedi. Kapıkulu modeli tezini ileri sürdü. Ancak bütün bunlar dönemin tarihçileri arasında pek kabul görmedi. Tarih araştırmalarında II. Meşrutiyet'in mirası ağır bastı. Cumhuriyetin ilk yıllarında, yeni belge ve kaynakların ışığında yapılan araştırmalar, Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı tarihine önemli bir katkıda bulundu.