Görüntüleme (gezinme ile): 5 -- Görüntüleme (arama ile): 1 -- IP: 3.141.193.158 -- Ziyaretçi Sayısı:

Özgün Başlık
Dflow Programı ile Porsuk Havzasındaki Akarsularda Debi Analizi

Yazarlar
Serdar Göncü

Dergi Adı
Eskişehir Teknik Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi A - Uygulamalı Bilimler ve Mühendislik - ESTUJST-A

Cilt
Aralık 2011, Cilt 12, Sayı 2, ss. 91-103

Anahtar Kelimeler
DFLOW ; 7Q10 ; 4B3 ; Porsuk havzası ; Hidroelektrik santral

Özet
En önemli tatlı su rezervlerinden biri olan akarsuların sürdürülebilir şekilde kullanılabilmesi ve yönetilebilmesi amacıyla düşük debi miktarlarının ve periyotlarının belirlenmesi büyük bir öneme sahiptir. Bu çalışmada, Porsuk havzasında bulunan akarsu ve kollarındaki akım değerlerinin analizleri için ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA) tarafından geliştirilmiş DFLOW yazılımı kullanılmıştır. Eskişehir’in de içinde bulunduğu Porsuk Havzası içerisinde belirlenen istasyonlara ait debi verileri Devlet Su İşleri’nden temin edilmiştir. DFLOW yazılımı sayesinde 7Q10, 4B3 gibi hidrolojik ve biyolojik yapı esaslı düşük debi değerlerini dikkate alan hidrolojik veriler hesaplanarak son 45 yıllık süreçte akarsuların nasıl etkilendiği anlaşılmaya çalışılmıştır. Ayrıca düşük akım periyotlarının zamansal artış ve azalış eğilimleri belirlenmiş ve iklim değişikliğine bağlı olarak 7 günlük minimum (7Q1) akım değerleri incelenmiştir. Bu çalışma sonucunda 7Q1 değerlerinde, sulama amaçlı olarak kullanılmakta olan akarsu kollarında barajlar sonrasında sulama suyu ihtiyaçlarının artması ve bırakılan su miktarlarının artması nedeniyle artış eğilimi görülürken, doğal koşullardaki ve havzadan beslenen ana ve yan akarsu kollarındaki akım verilerinde ise yıllara bağlı olarak önemli azalmalar görülmektedir. İklim değişikliğine bağlı sıcaklık artışları ve yağış rejimindeki değişimler bu durumun daha duyarlı şekilde göz önüne alınması gerektiğini göstermektedir. Ayrıca Hidroelektrik Santral (HES) gibi su kontrol yapılarının planlanmasında benzer çalışmalar ile ülkemizdeki sınırlı yüzeysel su kaynaklarının daha etkin kullanımı ve sürdürülebilirliği için önemli bilgiler elde edilmesi gerekmektedir.

Başlık (Yabancı Dil)
Flow Analysis at the Porsuk Watershed Streams With Using Dflow

Anahtar Kelimeler (Yabancı Dil)
DFLOW ; 7Q10 ; 4B3 ; Porsuk watershed ; Hydroelectric power plant

Özet (Yabancı Dil)
Determining low-flows and their periodicities is very important for sustainably using and managing streams which are one of the most important water resources. In this study, EPA’s DFLOW software has been used for the analysis of the main stream and tributaries of the Porsuk watershed. Flow data sets from selected stream flow gauge stations located in the Porsuk Watershed have been provided by the General Directorate of State Hydraulic Works. Hydrologically and biologically based low-flow criteria like 7Q10, 4B3 have been calculated by using the DFLOW software and how these stream tributaries have been affected over the last 45 years has been determined. Also temporal trends of low-flow periods and 7-day average low flows whose return period is a year (7Q1) have been examined. As a result of this study, increasing trends have been determined on some tributaries used for irrigation purposes and after reservoir construction. Undisturbed tributaries have decreasing low-flow patterns. Increases in temperature and precipitation changes due to climate change should be considered with more care. In addition, in the planning and use of water control structures, such as hydroelectrical power plant dams, such studies are important for the more efficient use and sustainability of the limited surface water resources in our country.