Görüntüleme (gezinme ile): 7 -- Görüntüleme (arama ile): -- IP: 3.135.198.49 -- Ziyaretçi Sayısı:

Özgün Başlık
Urban Stream Enhancement-Revisiting Urban Streams of Istanbul

Yazarlar
Fatma Ayçim Türer Başkaya

Dergi Adı
A | Z ITU Journal of the Faculty of Architecture

Cilt
2013, Cilt 10, Sayı 2, ss. 148-160

Anahtar Kelimeler
Urban streams ; urban stream enhancement ; landscape planning ; Istanbul

Özet
Capturing more than one hundred streams, stream network of Istanbul has got a noteworthy landscape potential. However, within the last fifty years, rapid urbanization and industrialization have brought about devastating impacts on the urban streams and suppressed their landscape potentials. Considering these suppressed potentials, this study aims to develop regenerative landscape planning strategies for urban streams of Istanbul by gaining a multi-layered understanding of the interplay between historic watercourses and urbanization. Within this context, this study handles five major streams in Istanbul which are Kagithane, Cirpici, Kurbagalidere, Baltalimani and Goksu streams. These urban watercourses are selected as case studies, regarding their notable places in the urban memory and the diverse land cover types they have got in their impact areas. By utilizing GIS technology and multi-criteria analysis, ecological, socio-cultural and economic potentials of the selected streams are evaluated according to six major parameters as size, necessity for intervention, land cover, accessibility, scenic potential-visibility and proximity to the features of urban memory. In order to cope with the challenges of 21st century, cities should provide themselves with interdisciplinary studies and welcome innovative solutions to chaotic environmental issues. This study focuses on urban water courses in Istanbul as one of these chaotic issues and highlights that even the most degraded of landscapes are worthy of our stream enhancement efforts. Urban streams have a power to improve not only the environmental quality but also the quality of life in Istanbul and this study is an attempt to highlight the importance of regenerative landscape planning for urban streams and for the benefit of Istanbul megacity.

Başlık (Yabancı Dil)
Kentsel Dere Zenginleştirmesi-İstanbul’un Kentsel Derelerini Yeniden Değerlendirmek

Özet (Yabancı Dil)
İstanbul Kenti’nde 100’den fazla derenin bir araya gelerek şekillendirdiği bir dere ağı mevcuttur. Önemli bir peyzaj potansiyeline sahip olan bu dere ağı, son 50 yıl içerisinde gerçekleşen hızlı kentleşme ve sanayileşme ile birlikte baskı altına alınmış ve kentsel dereler tahribata uğramıştır. Derelerin bastırılmış peyzaj potansiyellerini dikkate alan bu çalışma, İstanbul kenti tarihi dereleri ile kentleşme arasındaki etkileşime dair çok katmanlı bir anlayış geliştirerek bu su kaynaklarına yönelik canlandırıcı peyzaj planlama stratejileri geliştirmeyi amaçlamaktır. Bu çalışmada Kağıthane, Çırpıcı, Kurbağalıdere, Baltalimanı ve Göksu olmak üzere kentsel bellekte yer etmiş olan 5 adet dere peyzaj potansiyelleri açısından incelenmektedir. Seçilmiş olan derelerin ekolojik, sosyokültürel ve ekonomik potansiyellerinin saptanmasında coğrafi bilgi sistemi teknolojisi ve çoklu kriter analizinden yararlanılmaktadır. Bu kapsamda dereler ; boyut, müdahale gereksinimi, arazi örtüsü, erişilebilirlik, manzara potansiyeli-görünürlük ve kentsel bellek öğelerine yakınlık olmak üzere 6 adet temel parametre ve 16 adet alt parametreye göre değerlendirilmektedir. İstanbul kentine ait dinamikler dikkate alınarak belirlenmiş olan parametrelere ilave olarak bu çalışma yoğun kentsel doku içerisinde yer alan derelerin peyzaj potansiyellerine dair yeni tanımlar geliştirmektedir. Bu tanımlar, kentsel derelerin peyzaj müdahalelerine kısa ve uzun vadede yanıt verebilme potansiyelleri ile yeşil ağ oluşturabilme güçlerini irdelemektedir. Çalışma kapsamında geliştirilen değerlendirme yöntemi, toplam peyzaj potansiyelleri açısından dereleri ; Kağıthane, Göksu, Baltalimanı, Kurbağalıdere ve Çırpıcı olarak sıralamakta ve her bir dere için kısa ile uzun vadeli peyzaj planlama stratejileri önermektedir. Kentsel dere ağının bileşenlerini tekil öğeler olarak ele alan ve peyzaj boyutunu göz ardı eden müdahaleler nedeniyle İstanbul’da kent ve dere ağı arasında yıkıcı bir etkileşim süregelmektedir. Hızlı kentleşme süreci içerisinde olan kentlerde, insan kullanımına elverişli alanların arttırılması veya sel kontrolü gibi sebeplerle kentsel dereleri kanallar içerinde almak, yer altına indirmek veya değişik akış hatlarına yönlendirmek gibi mevcut peyzaj potansiyellerini indirgeyen çeşitli müdahaleleri gözlemlemek günümüzde hala mümkündür. Ancak 21. yüzyılın beraberinde getirdiği kaotik çevre sorunlarının üstesinden gelebilmeleri için kentlerin kendileri için bütüncül bakış açıları geliştirmeleri ve disiplinler arası çalışmalar çerçevesinde çevre sorunlarına yönelik yaratıcı çözümler üretmeleri gerekmektedir. Bu çalışma, yukarıda belirtilen kaotik çevre sorunlarından biri olan yoğun kentsel doku içerisinde kalmış olan derelere odaklanmakta ve ne kadar tahribata uğramış olursa olsunlar derelerin peyzaj potansiyelleri çerçevesinde zenginleştirilmelerinin mümkün ve gerekli olduğunu vurgulamaktadır.